Dla kogo pedagogika resocjalizacyjna?
Pedagogika jako kierunek studiów osobie niewtajemniczonej kojarzy się przede wszystkim z wychowywaniem i nauczaniem dzieci. Owszem, pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna to wśród kandydatów na studia bardzo często wybierany kierunek. Warto jednak wiedzieć, że pedagogika to o wiele rozleglejsza dziedzina. Spośród dostępnych specjalizacji możemy wybrać np. pedagogikę resocjalizacyjną – kierunek tyleż fascynujący, co wymagający i pełny wyzwań. Na czym polegają tego typu studia? Kto nadaje się na pedagoga zajmującego się resocjalizacją?
Pedagogika resocjalizacyjna jest dziedziną pochodną wobec pedagogiki specjalnej. Mówiąc w skrócie, zajmuje się nauczaniem oraz wychowywaniem osób niedostosowanych społecznie, o zaburzonych, odbiegających od normy zachowaniach. Narodziny tej dyscypliny są wyrazem postępu, jaki poczyniły współczesne społeczeństwa w podejściu do jednostek nieprzystosowanych. Pedagogika specjalna sama w sobie zakładała, że takie osoby należy izolować. Dopiero wykształcenie się nurtu pedagogiki integracyjnej pozwoliło nam dostrzec, że izolacja nie jest jedynym właściwym rozwiązaniem. Wielu ludzi można bowiem przywrócić do życia w społeczeństwie.
Czego uczy się student pedagogiki resocjalizacyjnej? Przede wszystkim diagnozowania przyczyn zaburzeń funkcjonowania społecznego człowieka oraz opracowywania adekwatnych metod postępowania z taką osobą. Uczy się pracy z wychowankiem w różnych środowiskach: ośrodkach penitencjarnych, profilaktyki oraz w środowisku otwartym. Student może więc znaleźć zatrudnienie w szkołach, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, zakładach specjalnych dla społecznie niedostosowanych i zakładach karnych i poprawczych, ośrodkach pomocy społecznej, policji, aresztach śledczych i zakładach karnych.
W procesie resocjalizacji zadaniem pedagoga nie jest przywrócenie jednostki do takiego stanu zdrowia psychicznego, społecznego i moralnego, jaki reprezentował przed „zejściem na złą drogę”. Z technicznego punktu widzenia nie jest to możliwe – osobność człowieka przecież stale się rozwija. Postawy, poglądy i wzorce zachowań wykształcają się u człowieka przez wiele lat, duże znaczenie mają przeżycia z dzieciństwa. Pewnych braków z tego okresu życia nie sposób uzupełnić w późniejszym czasie. Celem pracy z osobą niedostosowaną jest przywrócenie jej do normalnego funkcjonowania w sposób najlepszy z możliwych, ale bez presji na pełne przywrócenie. To dlatego praca pedagoga resocjalizującego jest naprawdę wielkim wyzwaniem.
Kto nadaje się na pedagoga pracującego z ludźmi wymagającymi resocjalizacji? Osoby, dla których praca to misja. Pedagogiem tego rodzaju może zostać tylko osoba otwarta na drugiego człowieka, umiejąca słuchać i rozmawiać, cierpliwa, opanowana i stanowcza jednocześnie.